Vorige week publiceerde nrc.next een brandbrief van Geert Corstens, president van de Hoge Raad der Nederlanden. Hierin geeft hij aan dat de kwaliteit van de rechtspraak ernstig onder druk komt te staan door de al jaren toenemende werklast. Het gaat zo niet langer. De koek is op.

Als je de brief goed leest en weet dat er al in 2011 door de procureur-generaal van diezelfde raad, Jan Watse Fokkens, is gewezen op de toenemende druk en de mogelijke gevolgen daarvan, dan kun je alleen maar zeggen: welkom in de wereld van politiek Den Haag!

Want natuurlijk liggen politieke beslissingen ten grondslag aan deze uitgesproken zorg. Door steeds meer wetgeving te ontwikkelen en steeds vaker wetswijzigingen door te voeren, moeten rechters tijd zien te vinden voor studie en het bijhouden van al die nieuwe veranderingen. Tijd die zij eigenlijk moeten besteden aan het doen van zorgvuldig onderzoek en het uitspreken van vonnissen. Tel daar nog eens de bezuinigingswoede bij op en het plaatje is compleet.

Nu kun je natuurlijk roepen dat iedere sector in dit land te maken heeft met een te hoge werklast. Grotendeels klopt dit ook. Denk alleen al aan de zorg en het onderwijs. Maar het uitspreken van een vonnis is voor veel mensen toch een ver-van-mijn-bed-show. Of je moet een carrière ambiëren in het criminele circuit. Dan zul je er ongetwijfeld vaker mee te maken krijgen. Kortom, als iets je minder raakt, waarom zou jij je daar dan druk om maken?

Maar bekijk het eens in het perspectief van – zeg – de huisarts: ook die heeft te maken met een toegenomen werklast. Meer administratie, meer kleinere medische ingrepen in de praktijk en alles in dezelfde tijd waarin hij ook de patiënt te woord moet staan en zichzelf moet bijscholen. Wij – als gewone burger – verwachten daarentegen wel goede zorg. Krijgen we die niet, dan staan we op onze achterste benen.

Met datzelfde perspectief kijken we nu naar de rechtspraak. Krijg je ermee te maken, dan wil je toch een eerlijk proces? Een proces waarin je wordt gehoord, zodat er een helder en doordacht vonnis volgt? In de brandbrief geeft Corstens aan dat de nu ingeslagen weg niet de juiste is. Hij herhaalt zijn collega Fokkens die een doemscenario voor zich zag waarin door een parlementaire enquête uitgevogeld zal moeten worden wat er misgegaan is in de rechterlijke macht.

Het betreft hier een verwijzing naar de parlementaire enquête in 2008 over het onderwijs waar vooral het niet luisteren naar de werkvloer een struikelblok bleek te zijn. Die geschiedenis mag zich niet herhalen in de rechtspraak, zo blijkt uit de brandbrief van Corstens.

Ik vind het bijzonder dat in deze huidige tijd van economische crisis de hoogste rechter een brandbrief schrijft. Ik denk dat we daar een voorbeeld aan mogen nemen. Want waar is onze eigen strijdlust gebleven als het gaat om zaken die ons na aan het hart liggen? Wegbezuinigd door de economische crisis? Of een ver-van-ons-bed-show?