Het is lang geleden dat ik iets geschreven heb. Er gebeurde gewoon te veel in de grote boze buitenwereld én de eigen interne wereld. Ik wist gewoon niet meer waar ik moest beginnen. Het gevolg: een knipperende cursor op een wit scherm, synoniem voor het vacuüm waarin ik zat.

Dat vacuüm is er niet minder op geworden. Ik heb er nu alleen een weg in gevonden. Een nogal weerbarstige weg, dat wel. Een waarbij ik nooit helemaal weet wat ik na de volgende bocht zal tegenkomen. Het kan een prachtig landschap zijn met een mooie zonsopkomst, maar ook zomaar een scène uit een horrorfilm.

Met overal in de wereld oorlogen, toenemende ongelijkheid, verdeeldheid en ronduit haat, vraag ik me af of we als mensheid ook in een vacuüm terecht zijn gekomen. En ik vraag me vooral af hoe we hier ooit uit gaan komen.

Leiders van landen waar oorlog is, recent of niet, roepen over geloof, over ideologie, over nietszeggende landsgrenzen. Het is een over en weer van welles-nietes, van ronduit kinderachtig gedrag. Waarbij je kinderen nog iets kunt leren, is dat bij deze zogenaamde leiders niet meer mogelijk. Zij zitten in hun eigen vacuüm, maar dan wel eentje waarin moord, doodslag, complottheorieën en landje pik normaal zijn. En zonder empathisch vermogen. Zo’n vacuüm is gedoemd tot imploderen met alle bijbehorende ellende.

Nieuw is het niet: al eeuwenlang vechten mensen en landen elkaar de tent uit. Lessen worden niet geleerd, want het is herhaling op herhaling. Maar vraag je nu gewoon eens af: waarom vluchten mensen weg uit dat soort situaties? Het hele simpele antwoord is: omdat ze een beter en vrij leven willen, niets meer en niets minder. Geen gezeik over geloof, over ideologie, over landsgrenzen. Gewoon leven onder omstandigheden die humanitair gezien voldoen aan de eisen (en die zijn zelfs nog minimaal te noemen): dak boven je hoofd, eten, geld om van te leven, mogelijkheden tot zelfontwikkeling.

Je zou verwachten dat ook die zogenaamde leiders wel oog hebben voor de minimale humanitaire eisen, maar helaas: de realiteit laat iets anders zien. Zoals Paulien Cornelissen het mooi omschreef in de ‘150’ op de voorpagina van de Volkskrant (zaterdageditie 28/29 oktober 2023): “Steeds probeer ik te bedenken wat we hiervan kunnen leren, maar ik kom niet verder dan: er zijn gekken. Er is macht. Er zijn gekken met macht.”

En die gekken met macht maken het dus onmogelijk om als mens een normaal leven te kunnen leiden. Die gekken met macht doen zelfs het tegenovergestelde: ze zetten mensen tegen elkaar op. Mensen zoals jij en ik komen daardoor terecht in omstandigheden en situaties waar zij niets mee te maken hebben. Waar ze niets mee te maken willen hebben. Ze worden het vacuüm van een gek ingezogen en het is wachten op de implosie.