Columns, Dagelijkse dingen

Wordt het Kråkskär of toch Åfjärden?

Eindelijk is mijn IKEA-manie weer aangewakkerd. Zomaar. Slechts één muisklik was ervoor nodig. En die bracht me niet naar de website van het bedrijf. Nee, het is nog veel leuker: die ene klik bracht me naar de website IKEA på Svenska. Oftewel IKEA in het Zweeds.

IKEA in het Zweeds

Leer Zweeds met de producten van IKEA
op IKEA på Svenska.

Gekke titel natuurlijk. IKEA ís Zweeds. Ook hier in Nederland. De namen van hun producten zijn gebaseerd op Zweedse dorpen en steden, provinciën en jongens- en meisjesnamen. Ze gaan dus echt niet voor de Nederlandse markt hun stoel Ystad veranderen in – bijvoorbeeld – Doodstil. Trouwens, ik zou een stoel met zo’n naam niet eens kopen.

Het bedrijf is in 1943 opgericht door Ingvar Kamprad (geboren in 1926 in Småland, Zuid-Zweden). De bedrijfsnaam die hij kiest is een combinatie van zijn initialen (I K) en de eerste letters van de boerderij en het dorp waar hij is opgegroeid: Elmtaryd en Agunnaryd. Zweedser kan het niet.

In 1979 opent het woonwalhalla zijn eerste vestiging in Nederland. Sliedrecht was uitverkoren en daar is mijn IKEA-manie ontstaan. Opgegroeid op nog geen kwartier autorijden van deze plaats, kwam mijn eerste meisjeskamer – in roze met wit – bij de Zweedse meubelmaker vandaan. Inmiddels is de vestiging ter ziele: het aantal vierkante meters kon niet meer opboksen tegen de grotere vestigingen in de rest van het land. Nu zit er Loods 5, ook een woonwinkel.

“So learn how Swedes pronounce them and stop sounding ridiculous.”

Maar goed, terug naar IKEA på Svenska. Waarom zo’n titel voor een op-en-top Zweeds bedrijf? Het antwoord zit al in de vraag: juist omdat alles Zweeds is, levert het uitspreken van al die namen soms dubieuze én hilarische situaties op. De makers van de website – een vriendengroep van vijf waarvan er slechts twee daadwerkelijk Zweeds zijn – willen dat veranderen. Op IKEA på Svenska vind je afbeeldingen van de producten met hun bijbehorende naam en een audio-opname. Zo kun je de juiste uitspraak oefenen.

Best leuk om te weten dat de <skä> in kråkskär een soort ch-klank is zoals in “lachen”. En de <å> in åfjärden gewoon uitgesproken wordt als de <o> in ons woord “of”. Dat het om een simpele kraan en een handdoek gaat, dat vergeet je ter plekke.
Of het zal helpen om hilarische situaties te voorkomen, betwijfel ik. Het Nederlandse personeel in de IKEA-vestigingen zal je waarschijnlijk aanstaren alsof je net van Mars bent gekomen.


Mijn allereerste column, geschreven in 2005, ging over mijn IKEA-manie. Je kunt hem hier lezen.
Meer informatie over de geschiedenis van IKEA kun je vinden op de website van het bedrijf en op Wikipedia.